هیچ محصولی در سبد خرید نیست.
علت سوختن هارد کامپیوتر و جلوگیری از آن
از دست دادن ناگهانی اطلاعات، یکی از بدترین تجربیاتی است که یک کاربر کامپیوتر میتواند داشته باشد. اغلب، ریشه این مشکل، خرابی یا سوختن هارد دیسک است. اما چه چیزی باعث این اتفاق میشود؟ درک دلایل سوختن هارد کامپیوتر، از مشکلات برقی گرفته تا مسائل محیطی، به شما کمک میکند تا از این قطعه مهم محافظت کنید. ما در این نوشته به بررسی علائم سوختن هارد کامپیوتر میپردازیم و راهکارهای عملی برای جلوگیری از بروز این مشکل را مرور خواهیم کرد.
علائم سوختن هارد کامپیوتر
تشخیص به موقع خرابی هارد، میتواند شانس بازیابی اطلاعات را بیشتر کند. زمانی که هارد در آستانه سوختن است یا برد آن دچار آسیب شده، معمولا نشانههای مشخصی از خود بروز میدهد. این علائم هشدارهایی برای یک علت سوختن هارد کامپیوتر هستند. شاید واضحترین نشانه، عدم شناسایی (Detect) شدن هارد توسط سیستم باشد. کامپیوتر روشن میشود، اما در بایوس (BIOS) یا در سیستم عامل، هیچ اثری از درایو ذخیرهسازی نیست.
گاهی هارد روشن میشود، اما سیستم به شدت کند عمل میکند یا مرتبا قفل (Unresponsive) میکند. این میتواند نشانهای از بدسکتور یا ناتوانی هارد در خواندن اطلاعات باشد. بوی سوختگی، به خصوص از نزدیکی کیس، یک هشدار جدی است که احتمالا به برد هارد (PCB) آسیب فیزیکی وارد شده است.
صداها نیز موارد مهمی هستند. یک هارد سالم صدای چرخش ملایم و یکنواختی دارد. اما شنیدن صداهای غیرعادی مانند کلیکهای تکراری، نشاندهنده این است که هد خواندن/نوشتن در تلاش ناموفق برای یافتن اطلاعات است.
برخی دیگر از علائم سوختن هارد کامپیوتر عبارتند از:
- نمایش پیغامهای خطای مکرر هنگام کپی کردن یا باز کردن فایلها.
- ناپدید شدن ناگهانی فایلها یا پوشهها، یا نمایش نامهای عجیب و غریب برای آنها.
- نمایش پیغام خطای نیاز به فرمت درایو (“You Need To Format The Disk”).
- روشن شدن هارد برای چند ثانیه و سپس خاموش شدن ناگهانی آن.
- نمایش نادرست ظرفیت هارد یا پارتیشنبندی.
علت سوختن هارد کامپیوتر چیست
هارد دیسکها، چه اینترنال و چه اکسترنال، قطعات بسیار حساسی هستند. برخلاف SSD ها که مبتنی بر حافظه فلش هستند، هاردهای مکانیکی (HDD) دارای قطعات متحرک دقیقی هستند. علت سوختن هارد کامپیوتر معمولا به دو دسته اصلی تقسیم میشود: آسیبهای الکتریکی (مخصوصا به برد) و آسیبهای مکانیکی یا محیطی. درک دقیق علت سوختن هارد کامپیوتر چیست برای جلوگیری از خرابی اهمیت زیادی دارد.
مشکلات برقی و نوسانات ولتاژ
یکی از شایعترین دلایل سوختن هارد کامپیوتر، مشکلات مربوط به برق است. برد هارد دیسک (PCB) وظیفه مدیریت برق و انتقال داده را بر عهده دارد و به شدت به نوسانات ولتاژ حساس است. قطع و وصل شدن ناگهانی برق، استفاده از پاور (منبع تغذیه) نامرغوب در کامپیوتر، یا حتی شوکهای الکتریکی ناشی از رعد و برق میتواند فورا باعث سوختن قطعاتی مانند IC کنترلر یا ROM روی برد شود. این یک علت سوختن هارد کامپیوتر بسیار رایج است.
این آسیب الکتریکی اغلب منجر به سوختن هارد اینترنال میشود، به طوری که هارد دیگر اصلا روشن نمیشود یا توسط سیستم شناسایی نمیشود. همچنین، عدم رعایت تقدم در اتصال کابلها در زمانی که سیستم روشن است (در هاردهای اکسترنال یا هنگام اسمبل)، میتواند باعث اتصال کوتاه و آسیب جدی به برد شود. همیشه توصیه میشود ابتدا کابل دیتا و سپس کابل پاور وصل گردد.
افزایش دما و گرمای بیش از حد
هارد دیسکها برای کار در محدوده دمایی مشخصی طراحی شدهاند. گرمای زیاد، دشمن اصلی قطعات الکترونیکی و مکانیکی است. علت سوختن هارد کامپیوتر در بسیاری از موارد، تهویه نامناسب داخل کیس است. تجمع گرد و غبار روی قطعات و مسدود شدن مسیر جریان هوا، یا کار نکردن صحیح فنهای کیس، باعث میشود دمای هارد به صورت غیرطبیعی بالا برود.
این دمای بالا میتواند عمر مفید قطعات الکترونیکی روی برد را به شدت کاهش دهد و باعث خرابی آنها شود. همچنین، گرمای زیاد بر قطعات مکانیکی داخلی هارد، مانند پلاترها و هد، تاثیر منفی میگذارد و احتمال خرابی فیزیکی را افزایش میدهد. داغ شدن (Overheat) هارد در یک بازه زمانی کوتاه، نشانهای است که باید فورا بررسی شود.
عوامل محیطی و فیزیکی
هاردهای مکانیکی به دلیل داشتن قطعات متحرک، به ضربه و لرزش بسیار حساس هستند. ضربه خوردن کیس، افتادن هارد اکسترنال، یا حتی لرزشهای شدید و مداوم میتواند باعث شود هد خواندن/نوشتن با سطح پلاتر (دیسک) برخورد کند و باعث ایجاد بدسکتور فیزیکی یا خرابی کامل هد شود. این یک علت سوختن هارد کامپیوتر است که کمتر به آن توجه میشود.
علاوه بر ضربه، عوامل محیطی مانند رطوبت بالا و نفوذ مایعات نیز بسیار خطرناک هستند. ریختن آب یا هر مایع دیگری روی هارد (حتی هاردهای اکسترنالی که ادعای ضدآب بودن دارند)، میتواند فورا باعث اتصال کوتاه و سوختن هارد دیسک در بخش برد الکترونیکی شود. گرد و غبار زیاد نیز میتواند رسانا عمل کند یا مانع خنک شدن قطعات شود.
جهت خرید عمده هارد به سایت بهیران مراجعه کنید.
نحوه جلوگیری از سوختن هارد کامپیوتر
خوشبختانه، بسیاری از موارد مربوط به علت سوختن هارد کامپیوتر قابل پیشگیری هستند. مهمترین قدم، محافظت از هارد در برابر دشمن شماره یک آن، یعنی نوسانات برق است. استفاده از یک منبع تغذیه (پاور) با کیفیت و استاندارد در کیس کامپیوتر و همچنین بهرهگیری از یک محافظ ولتاژ مناسب یا UPS (منبع برق اضطراری)، میتواند تا حد زیادی جلوی آسیبهای ناشی از قطع و وصل شدن برق را بگیرد.
مورد دوم، مدیریت دما است. باید از تهویه مناسب هوای داخل کیس اطمینان حاصل کنید. مسیر جریان هوا را بررسی کنید، فنهای کیس را (در صورت لزوم) اضافه یا تقویت کنید و به صورت دورهای داخل کیس و روی هارد را از گرد و غبار تمیز کنید. نصب فن مستقیم روی هارد (اگر محفظه نگهدارنده اجازه میدهد) نیز راهکار خوبی برای کنترل دما، به خصوص در زمان سوختن هارد اینترنال ناشی از گرما است.
مراقبت فیزیکی را نباید فراموش کرد. کیس کامپیوتر را در محلی امن و به دور از رطوبت و احتمال ریختن مایعات قرار دهید. هنگام جابهجایی کیس یا هاردهای اکسترنال، این کار را با احتیاط کامل انجام دهید تا از هرگونه ضربه یا تکان شدید جلوگیری شود. این موارد ساده، عمر مفید هارد دیسک شما را به مراتب افزایش میدهند.
جهت خرید عمده محصولات وریتی با قیمت مناسب کلیک کنید.
جمع بندی
هارد دیسکها، با وجود ظهور SSD ها، همچنان بخش مهمی از سیستمهای ذخیرهسازی ما هستند. همانطور که دیدیم، علت سوختن هارد کامپیوتر میتواند از یک نوسان ساده برق تا تجمع گرد و غبار متغیر باشد. شناخت علائم سوختن هارد کامپیوتر و اقدام به موقع (مانند تهیه نسخه پشتیبان) میتواند از فاجعه از دست رفتن دائمی اطلاعات جلوگیری کند. با رعایت موارد پیشگیرانه مانند کنترل دما، استفاده از محافظ برق و مراقبت فیزیکی، میتوانید اطمینان حاصل کنید که اطلاعات شما برای مدت طولانیتری امن باقی میمانند.
از اینکه تا پایان این مقاله با بهیران، به عنوان مرجع تخصصی فروش و پخش لوازم جانبی موبایل و لوازم جانبی کامپیوتر و لپ تاپ، همراه بودید صمیمانه سپاسگزاریم.
سوالات متداول
- آیا امکان بازیابی اطلاعات بعد از سوختن هارد کامپیوتر ممکن است؟
بله، اما بستگی به نوع آسیب دارد. اگر مشکل فقط از برد هارد (PCB) باشد، متخصصان اغلب میتوانند با تعویض برد و انتقال ROM، اطلاعات را بازیابی کنند. اما اگر آسیب فیزیکی به هد یا پلاتر وارد شده باشد، فرایند بسیار سختتر و گاهی غیرممکن است.
- آیا ضربه یا جابهجایی نادرست کیس میتواند باعث سوختن هارد شود؟
ضربه مستقیما باعث سوختن (آسیب الکتریکی) نمیشود، اما میتواند باعث خرابی فیزیکی و مکانیکی هارد شود. این ضربه، به خصوص زمانی که هارد روشن است، باعث برخورد هد با پلاتر شده و منجر به بدسکتور شدید یا از کار افتادن کامل هارد میگردد.
- آیا استفاده مداوم و بدون استراحت از کامپیوتر باعث کاهش عمر هارد میشود؟
بله. هارد دیسکهای مکانیکی دارای عمر مفید مبتنی بر ساعت کارکرد هستند. استفاده مداوم، به خصوص در شرایطی که دمای هارد بالا باشد، استهلاک قطعات مکانیکی و الکترونیکی را تسریع کرده و عمر کلی آن را کاهش میدهد.